Przejdź do treści

28.11.2023

Przesuwanie się fenologicznych pór roku

Niekwestionowana zmiana klimatu – wyrażająca się m.in. wzrostem temperatur powietrza, zarówno w skali globalnej, jak i regionalnej – jest przyczyną szeregu zmian w środowisku przyrodniczym. Rośliny są jednym z bardziej wrażliwych na te perturbacje elementów ekosystemu ziemskiego. Stąd też w ostatnich latach wzrosło zainteresowanie wynikami obserwacji fenologicznych, polegających na notowaniu kolejnych, wyraźnie zaznaczających się faz w rozwoju roślin. Jak pokazują badania prowadzone w IMGW-PIB, podnoszące się średnie temperatury poszczególnych sezonów zaczynają wyraźnie oddziaływać na przyrodę również w naszym kraju.

Warunki pogodowe i klimatyczne mają istotny wpływ na początek kolejnych faz fenologicznych – stąd ich przebieg cechuje wyraźna zmienność w czasie i zróżnicowanie w przestrzeni. W klimacie o wyraźnej sezonowości, takim jaki panuje w Polsce, roślinność przystosowuje się do zmieniających się warunków poprzez swoje fazy rozwojowe, aby w pełni wykorzystać zasoby klimatu w rocznym cyklu wegetacyjnym. Dlatego też dane fenologiczne umożliwiają śledzenie zarówno tempa zmiany klimatu, jak i wskazanie obszarów, na których zmiany te zaznaczają się najwyraźniej.

Od 2007 roku na stacjach synoptycznych IMGW-PIB prowadzi się obserwacje fenofaz wybranych roślin dziko rosnących. Zgromadzone dane pozwalają na wyznaczanie początku tzw. fenologicznych pór roku (zaranie wiosny, wczesna wiosna, pełnia wiosny, wczesne lato, lato, wczesna jesień, jesień), jak i odchylenia początku pory w danym roku od średniej z całego okresu obserwacji. Na podstawie tych informacji prowadzi się m.in. analizy dotyczące przesunięcia wczesno-wiosennych i jesiennych pór roku.

Szczegóły https://obserwator.imgw.pl/przesuwanie-sie-fenologicznych-por-roku/