Prognoza wartości maksymalnej temperatury powietrza w dniu 3 października 2023 roku na tle warunków wieloletnich (1991-2020)

Pierwszy dzień października był zdecydowanie cieplejszy niż średnia w wieloleciu, z anomalią wynoszącą przeciętnie 1,8°C. Najwyższe wartości anomalii zanotowano na zachodzie i północy kraju (przekraczały one 3°C), natomiast najniższe, spadające poniżej 0°C, wystąpiły lokalnie na południu. Jeden dzień to zbyt krótki czas, aby wnioskować o charakterze miesiąca, dlatego też w tym wypadku, wyjątkowo, nie będziemy się odnosić do klasyfikacji kwantylowej warunków termicznych.

W ramach prac testowych, zmierzających do uruchomienia w IMGW-PIB służby klimatologicznej, mającej na celu dostarczanie społeczeństwu informacji o zagrożeniach klimatycznych, podjęto próbę odniesienia prognozowanych na 3 października warunków termicznych (temperatura maksymalna) na wybranych stacjach synoptycznych do charakterystyk (wartość średnia, kwantyle 5% i 95%) z wielolecia 1991-2020. Tego rodzaju analiza pozwala w łatwy sposób określić stopień wyjątkowości prognozowanych warunków, w tym również, tego jakie jest prawdopodobieństwo ich wystąpienia. (Dla wyjaśnienia, wartości kwantyla 95% są przekraczane jedynie w 5% procentach przypadków. W przypadku kwantyla 5% jedynie w 5% przypadków ma wartości niższe.)

Jeśli spojrzeć na przeciętnie (1991-2020) warunki termiczne występujące na początku października, to w tym okresie (z wyłączeniem stacji górskich i podgórskich: Kasprowy Wierch, Śnieżka, Zakopane) powinniśmy spodziewać się temperatury maksymalnej od 13,9°C (Suwałki) do 17,2°C (Wrocław). Tymczasem prognozy (z dnia 2.10.2023) na 3 października wskazują, że wartości temperatury maksymalnej (TMAX) w całym kraju będą znacznie wyższe niż przeciętnie. Na 23 stacjach spodziewać się można temperatury maksymalnej przekraczającej 25°C. Najwyższa wartość TMAX (28°C) wystąpi w Legnicy i Jeleniej Górze. Na wszystkich stacjach synoptycznych wartości dodatniej anomalii TMAX przekroczą +5°C, a w Jeleniej Górze, Zielonej Górze i Legnicy anomalia przekroczy +11,0°C. Prognozy synoptyczne wskazują również, że na wszystkich stacjach wartości TMAX przekroczą wartości kwantyla 95% TMAX z wielolecia, przy czym należy zaznaczyć, że maksymalne przekroczenie oczekiwane jest w Gorzowie Wielkopolskim (o 5,4°C). Z pewnym uproszczeniem można stwierdzić, że tak wysokie wartości TMAX notowane są na tych stacjach przeciętnie raz na 20 lat (prawdopodobieństwo przekroczenia wynoszące 5%).

Prognoza wartości TMAX (2023-10-03) na tle warunków wieloletnich (1991-2020). Kolejność stacji według różnicy TMAX prognoza – TMAX z wielolecia.

Opracowano w Zakładzie Meteorologii i Klimatologii, Centrum Badań i Rozwoju IMGW-PIB.