Prognoza wartości maksymalnej temperatury powietrza w dniu 10 września 2023 roku na tle warunków wieloletnich (1991-2020)
Z analizy danych pomiarowych ze stacji synoptycznych wynika, że tegoroczny wrzesień można jak na razie, uznać za miesiąc anomalnie ciepły termicznie, ze średnią obszarową anomalią względem warunków wieloletnich (1991-2020) wynoszącą +1,8°C (stan na 7 IX 2023). W całym kraju rejestrowane są dodatnie anomalie. Najniższe występują na południu (z wartością +0,5°C w Nowym Sączu). Najwyższe anomalie notowane są na zachodzie i północnym-wschodzie, gdzie przekraczają +2,0°C, osiągając najwyższą wartość na Śnieżce (+3,1°C).
W ramach prac testowych, zmierzających do uruchomienia w IMGW-PIB służby klimatologicznej, mającej na celu dostarczanie społeczeństwu informacji o zagrożeniach klimatycznych, podjęto próbę odniesienia prognozowanych na 10 września warunków termicznych (temperatura maksymalna) na wybranych stacjach synoptycznych do charakterystyk (wartość średnia, kwantyle 5% i 95%) z wielolecia 1991-2020. Tego rodzaju analiza pozwala w łatwy sposób określić stopień wyjątkowości prognozowanych warunków, w tym również, tego jakie jest prawdopodobieństwo ich wystąpienia. (Dla wyjaśnienia, wartości kwantyla 95% są przekraczane jedynie w 5% procentach przypadków. W przypadku kwantyla 5% jedynie w 5% przypadków ma wartości niższe).
Jeśli spojrzeć na przeciętne (1991-2020) warunki termiczne pod koniec pierwszej dekady września, to w tym okresie (z wyłączeniem stacji górskich i podgórskich: Kasprowy Wierch, Śnieżka, Zakopane) powinniśmy spodziewać się temperatury maksymalnej od 19,0°C (Hel) do 22,3°C (Opole).
Tymczasem prognozy (z dnia 8.09.2023) na 10 września wskazują, że wartości temperatury maksymalnej (TMAX) w całym kraju będą wyższe niż przeciętnie. Na 40 stacjach spodziewać się można temperatury maksymalnej przekraczającej 25°C. Najwyższa wartość TMAX (30°C) wystąpi w Szczecinie i Zielonej Górze. Na 68% (32) stacji wartości dodatniej anomalii TMAX przekroczą 6°C, a w Szczecinie anomalia wyniesie aż 9,2°C.
Prognozy synoptyczne wskazują, że na 32 stacjach wartości TMAX przekroczą wartości kwantyla 95% TMAX z wielolecia, przy czym należy zaznaczyć, że maksymalne przekroczenie oczekiwane jest w Szczecinie (+3,1°C). Z pewnym uproszczeniem można stwierdzić, że tak wysokie wartości TMAX notowane są na tych stacjach przeciętnie raz na 20 lat (prawdopodobieństwo przekroczenia wynoszące 5%).
Porównanie prognozowanych wartości TMAX z modelu ALARO (prognoza z 8.09.2023) z charakterystykami wieloletnimi pozwala stwierdzić, że na terenie całego kraju będziemy mieli do czynienia ze znacznym przekroczeniem wartości oczekiwanych. W północno-zachodniej części kraju spodziewamy się dodatnich anomalii przekraczających +12°C. Analiza prognozy TMAX w odniesieniu do wartości 95% kwantyla z wielolecia, wskazuje, że na przeważającym obszarze Polski (z wyłączeniem południowego-wschodu) możemy spodziewać się wartości TMAX występującej rzadziej niż raz na dwadzieścia lat.
Prognoza wartości TMAX (2023-09-10) na tle warunków wieloletnich (1991-2020). Kolejność stacji według różnicy TMAX prognoza – TMAX z wielolecia.
Anomalia prognozy TMAX (2023-09-10) względem notowanych charakterystyk wieloletnich (1991-2020): ALARO-AVETMAX – ALARO-wartość średnia TMAX (po lewej), ALARO-Q95TMAX – ALARO-kwantyl 95% TMAX (po prawej).
Opracowano w Zakładzie Meteorologii, Klimatologii, Centrum Badań i Rozwoju IMGW-PIB.
