Kryterium wcześniejszego terminu nawożenia – aktualizacja

W związku ze wprowadzonymi w 2023 roku zapisami „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu" (załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2023 r.), pojawiła się możliwość stosowania nawozów w okresie od 1 do ostatniego dnia lutego – jednak pod pewnymi warunkami. Jest to istotna zmiana w porównaniu do wcześniejszych przepisów, które określały stały termin 1 marca jako moment możliwości rozpoczęcia nawożenia.

Kluczowym kryterium jest przejście przez próg odpowiedniej temperatury powietrza. Dla roślin upraw ozimych, trwałych, wieloletnich czy trwałych użytków zielonych średnia dobowa temperatura powietrza musi przekroczyć próg 3°C przez 5 kolejnych dni. Dla pozostałych upraw wymagane jest przekroczenie progu 5°C w analogiczny sposób. Co istotne, przepisy ww. rozporządzenia określają, że chwilą przejścia przez próg 3°C lub 5°C jest osiągnięcie tego kryterium na obszarze 95% powierzchni danego powiatu.

Wprowadzona w 2023 roku nowelizacja ma na celu dostosowanie przepisów do realiów rolniczych. Przez lata obowiązywania poprzednich regulacji data 1 marca, jako termin progowy dla nawożenia azotowego, była kwestionowana przez wielu rolników, zwłaszcza tych działających na zachodzie, południu kraju i w regionach centralnych, gdzie wegetacja niejednokrotnie zaczyna się wcześniej.

Zgodnie z powyższymi przepisami od 1 lutego 2023 roku IMGW-PIB publikuje w serwisie https://agrometeo.imgw.pl/ mapy wraz z wykazami powiatów, w których nastąpiło przejście średniej dobowej temperatury powietrza przez opisane powyżej progi 3°C i 5°C. Dane aktualizowane są codziennie od pierwszego do ostatniego dnia lutego.

Publikowane w serwisie Agrometeo informacje umożliwiają:

• zoptymalizowanie wzrostu roślin – możliwość wcześniejszego nawożenia w niektórych regionach zapewnia, że rośliny otrzymają składniki odżywcze w najbardziej korzystnym momencie;
• dostosowanie do zmian klimatycznych – terminy nawożenia zgodne z kryterium temperaturowym pozwalają na elastyczne podejście do rolnictwa, dostosowując czasy nawożenia w oparciu o rzeczywiste warunki;
• przestrzeganie przez rolników krajowych przepisów dotyczących nawożenia;
• podejmowanie decyzji w oparciu o dane – wykorzystanie dziennych map temperatur i danych charakterystycznych dla powiatów pomaga rolnikom w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących terminu nawożenia.

Równocześnie należy podkreślić, że warunki stosowania nawozów są określone przepisami powszechnie obowiązującego prawa, w szczególności ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu oraz ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne. Przekroczenie progów termicznych 3°C i 5°C są jednym z kryteriów możliwości nawożenia upraw.