Rośliny reagują na przesunięcie sezonów. Szybsza wiosna i jesienne opóźnienia
Niemal w całej Europie następuje wydłużenie okresu wegetacyjnego, w Polsce to obecnie około 12 dni. W ostatniej dekadzie obserwuje się przyspieszenie początku wczesnej wiosny, wiosny i pełni wiosny, o 9-11 dni w porównaniu do wielolecia 1951-1990, a zarazem opóźnienie jesieni o 3-4 dni. Przyczyn należy upatrywać we wzroście temperatury powietrza. Wobec obserwowanej zmiany klimatu, w przyszłości możemy spodziewać się dalszych przesunięć w występowania poszczególnych pór roku.
Badania prowadzone w różnych strefach klimatycznych wskazują, że istnieje ścisły związek pomiędzy poszczególnymi fazami rozwoju roślin a warunkami meteorologicznymi. Wynika z nich, że temperatura powietrza, długość dnia, a także wysokość opadu atmosferycznego mają znacznie większy wpływ na roślinność niż np. rodzaj gleby lub czynniki biosferyczne. Analizy fenologiczne są zatem cennym uzupełnieniem bezpośrednich obserwacji meteorologicznych, ponieważ rośliny stanowią dobry miernik zjawisk pogodowych. To najprawdopodobniej najprostsze i najmniej kosztowne „instrumenty” pokazujące wpływ zmian temperatury na ekosystemy. Z tego względu fenologia może stać się bardzo ważnym narzędziem w badaniach nad globalnymi zmianami ekosystemów.
„W średnich szerokościach geograficznych największy wpływ na termin pojawiania się faz rozwoju roślin ma temperatura powietrza w poprzedzających miesiącach. Występowanie tego typu silnych korelacji pozwala wykorzystać wyniki obserwacji fenologicznych nie tylko do śledzenia samego tempa rozwoju roślin, ale także do wskazywania obszarów, na których zmiany klimatyczne zaznaczają się najwyraźniej”. – komentuje dr Małgorzata Kępińska-Kasprzak z IMGW-PIB. „Zauważalne zmiany warunków klimatycznych, zarówno w skali globalnej jak i regionalnej, zaczęto rejestrować w drugiej połowie XX wieku. Dotyczą one szeregu elementów meteorologicznych, jednak najbardziej odczuwalny dla całego środowiska naturalnego, w tym dla człowieka, jest wzrost temperatury powietrza i częstości zjawisk ekstremalnych. W Polsce zmiany te uwidoczniły się wyraźnie na przełomie lat 70. i 80. XX wieku. Ocieplenie objęło w szczególności pierwszą połowę roku, ale częściej występuje również gorące lato. Wyraźnie krótsza stała się zima, przy równoczesnym wydłużeniu się okresu letniego. Wszystkie prowadzone badania wskazują również na znaczne przyspieszenie początku okresu wegetacyjnego, a w wielu regionach również na jego nieco późniejsze zakończenie”.
Więcej przeczytasz w Obserwatorze online: https://obserwator.imgw.pl/rosliny-reaguja-na-przesuniecie-sezonow-szybsza-wiosna-i-jesienne-opoznienia/
Rys. Średnie daty początku wczesnej jesieni (2007-2016).