Prognoza wartości maksymalnej temperatury powietrza w dniu 13 kwietnia 2024 roku na tle warunków wieloletnich (1991-2020)

Z analizy danych pomiarowych ze stacji synoptycznych wynika, że tegoroczny kwiecień można, jak na razie, uznać za miesiąc ekstremalnie ciepły termicznie, ze średnią obszarową anomalią względem warunków wieloletnich (1991-2020) wynoszącą +6,6°C (stan na 11 IV 2024). W całym kraju rejestrowane są dodatnie anomalie. Najniższa wartość występuje na Helu (+4,5°C), najwyższa w Opolu (+7,6°C), a w pozostałych regionach przekraczają +5°C.

W IMGW-PIB w ramach zadań służby klimatologicznej, mającej na celu dostarczanie społeczeństwu informacji o zagrożeniach klimatycznych, przeanalizowano prognozę warunków termicznych (temperatura maksymalna) na wybranych stacjach synoptycznych w dniu 13 kwietnia w odniesieniu do charakterystyk (wartość średnia, kwantyle 5% i 95%) z wielolecia 1991-2020. Tego rodzaju analiza pozwala w łatwy sposób określić stopień wyjątkowości prognozowanych warunków, w tym również tego, jakie jest prawdopodobieństwo ich wystąpienia. Jeśli spojrzeć na przeciętne (1991-2020) warunki termiczne na początku drugiej dekady kwietnia, to w tym okresie (z wyłączeniem stacji górskich i podgórskich: Kasprowy Wierch, Śnieżka, Zakopane) powinniśmy spodziewać się temperatury maksymalnej od 9,6°C (Hel) do 14,3°C (Tarnów).

Tymczasem prognozy (z dnia 12 IV 2024) na 13 kwietna wskazują, że wartości temperatury maksymalnej (TMAX) w całym kraju będą wyższe niż przeciętnie. Na 38 stacjach spodziewać się można temperatury maksymalnej równej lub przekraczającej 15°C. Najwyższa wartość TMAX (22°C) wystąpi w Tarnowie i Raciborzu. Na 33 stacjach wartości dodatniej anomalii TMAX przekroczą 5°C. Najwyższa anomalia jest spodziewana w Raciborzu (+8,9°C). Prognozy synoptyczne wskazują, że na 36 stacjach wartości TMAX przekroczą wartości kwantyla 95% TMAX z wielolecia, przy czym należy zaznaczyć, że maksymalne przekroczenie oczekiwane jest w Łodzi (+2,6°C). Z pewnym uproszczeniem można stwierdzić, że tak wysokie wartości TMAX notowane są na tych stacjach przeciętnie raz na 20 lat (prawdopodobieństwo przekroczenia wynoszące 5%).

Porównanie prognozowanych wartości TMAX z modelu ALARO (prognoza z 12 IV 2024) z charakterystykami wieloletnimi pozwala stwierdzić, że na terenie całego kraju  będziemy mieli do czynienia ze znacznym przekroczeniem wartości oczekiwanych. W południowo-zachodniej części kraju spodziewamy się dodatnich anomalii przekraczających +10°C. Analiza prognozy TMAX w odniesieniu do wartości 95% kwantyla z wielolecia, wskazuje, że na terenie prawie całego kraju (poza północno-wschodnią częścią) możemy spodziewać się wartości TMAX występującej rzadziej niż raz na dwadzieścia lat.

Prognoza wartości TMAX (2024-04-13) na tle warunków wieloletnich (1991-2020). Kolejność stacji według różnicy TMAX prognoza – TMAX z wielolecia.

Anomalia prognozy TMAX (2024-04-13) względem notowanych charakterystyk wieloletnich (1991-2020): ALARO-AVETMAX – ALARO-wartość średnia TMAX (po lewej), ALARO-Q95TMAX – ALARO-kwantyl 95% TMAX (po prawej).

Opracowanie:
Zakład Meteorologii i Klimatologii
Centrum Badań i Rozwoju IMGW-PIB